Maandag 14 augustus - Recensie voor het tijdschrift Blad 

Voor het tijdschrift Blad (www.bladng.nl) heeft Erik de Graaf uit Warffum een fraaie recensie geschreven over mijn boek Rottumeroorlog die enkele maanden geleden uitkwam:

Ties Groenewold

Rottumeroorlog

Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum,2023, ISBN 978 90 2325 962 6

176 pagina’s, hardcover, € 29,95

Ties Groenewold is naar eigen zeggen behept met het ‘groene virus’. Met dat groen bedoelt hij legergroen. Hij verzamelt alles wat te maken heeft met de Tweede Wereldoorlog in Groningen en presenteert zijn vondsten in zijn Oorlogsmuseum in Middelstum. Een in 2015 op een online veiling opgeduikeld fotoalbum van een Duitse matroos was de basis van zijn onlangs uitgegeven boek ‘Rottumeroorlog’.Het begint en eindigt als een ouderwets fotoalbum, zoals we dat in het digitale tijdperk dreigen te vergeten. Tussen de foto’s door vertelt Groenewold het verhaal van de Tweede Wereldoorlog op Rottumeroog.

Voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zaten er dertig Nederlandse militairen op Rottumeroog. Zij moesten het noordelijkste stukje Nederland behoeden voor een Duitse aanval. Toen de Duitsers in mei 1940 toch kwamen werden de Nederlanders op Rottumeroog snel ingerekend, krijgsgevangen gemaakt en naar Duitsland gebracht. Een maand later mochten de krijgsgevangenen weer naar huis. Ook eilandvoogd Jan Toxopeus, zijn gezin en zijn knechten werden ingerekend, maar zij waren vier dagen later alweer terug op hun eiland. 

De dertig Nederlandse militairen op Rottumeroog werden ‘afgelost’ door zeventig Duitsers van de Kriegsmarine. De mannen werden ondergebracht in speciaal daarvoor gebouwde barakken. Ze plaatsten een luchtafweerbatterij met een groot zoeklicht op een duin om het Duitse eiland Borkum en de Eemsmonding richting Emden tegen vijandelijke bombardementen te beschermen. Het is verbazingwekkend hoe snel dat zware gevaarte op Rottumeroog werd gerealiseerd. Vanaf 28 juni 1940 was het luchtafweergeschut op Rottumeroog ‘gefechtsbereit’. Net zo verbazingwekkend was het dat het laatste schot al drie maanden later werd afgevuurd. De Duitsers hadden zich faliekant verkeken op de dynamiek van deze en het al eeuwenlang ‘wandelende’ eiland. Ik denk dat Toxopeus hen wel had kunnen vertellen dat het niet zo slim was om aan de westzijde van het eiland te bouwen. Met het onderwater zetten van strategisch gebied kun je de vijand flink tegenwerken. Hier deed de natuur haar verzetswerk. Het luchtafweergeschut moest worden verplaatst naar Schiermonnikoog. Ook in de barakken kregen de Duitse soldaten natte voeten. Het zijn geweldige foto’s, die deze tegenslagen tonen.

Na het vertrek van het luchtafweergeschut hadden de Duitse soldaten niet veel meer te doen op Rottumeroog. Wel hadden ze het soms druk met de berging van aangespoelde lijken uit boven de Noordzee neergeschoten vliegtuigen. De bemanning spoelde dan vaak aan op de Nederlandse en Duitse kusten. Hoeveel slachtoffers op Rottumeroog aanspoelden is niet duidelijk. Toxopeus hield de stand goed bij, maar na zijn gedwongen vertrek in 1943 werd het een raadsel. Het lijkt erop dat er 27 slachtoffers werden begraven op Rottumeroog. De slachtoffers waren niet alleen maar Britten en Canadezen, maar ook duizenden Fransen die in 1940 bij de Slag om Duinkerken te water raakten en verdronken. Met de stroom mee dreven ze naar het noorden. Op de Rottums kwamen er 22 terecht. Slechts een enkeling kon worden geïdentificeerd.

‘Rottumeroorlog’ is een interessant boek geworden met veel militaire wetenswaardigheden over de Tweede Wereldoorlog. Het is ook een aangrijpend boek door de vele persoonlijke verhalen en door de honderden bijzondere foto’s. Ze tonen de waanzin van een oorlog op een piepklein Waddeneiland.

Erik de Graaf

Donderdag 4 mei - Het boek is klaar!

Daar is 'ie dan, het boek Rottumeroorlog! Hij is te bestellen via: https://www.vangorcum.nl/100-516_Rottumeroorlog

Dinsdag 6 december  - Facebookbericht Koninklijke van Gorcum Assen

Vorige week was auteur Ties Groenewold bij ons op bezoek om het contract te tekenen van zijn boek over het eiland Rottumeroog tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit tweede boek van Ties krijgt de passende titel Rottumeroorlog. Het boek wordt voorzien van uniek beeldmateriaal, o.a. afkomstig uit persoonlijke fotoalbums van de Duitse soldaten en zal in het voorjaar van 2023 verschijnen.Gerard Alberts van ontwerpbureau AlbertsKleve heeft alvast een fraai omslag voor dit bijzondere boek gemaakt.

Het boek is vanaf januari 2023 al te reserveren. Hou onze pagina https://www.facebook.com/KVGcultuur goed in de gaten!

Maandag 26 september - update boek

Eindelijk maar toch, na het al een paar jaar uitgesteld te hebben ga ik deze week echt beginnen met het schrijven van mijn tweede boek. Namelijk die over Rottumeroog in oorlogstijd.

De eerste plannen hiervoor waren er al in 2016, maar het ontbrak veelal aan tijd en er kwamen allerhande projecten tussendoor. Valt allemaal niet mee naast het reguliere leven. Gelukkig ook maar, want er is ontzettend veel nieuwe informatie bijgekomen de laatste jaren.

Afgelopen weekend een eerste start gemaakt met het maken van plattegronden. In het geval van de luchtdoelbatterij die op het eiland stond in 1940 kon ik slechts afgaan op een serie foto's en een summiere kaart, maar het is gelukt! Een luchtfoto uit 1945 bood geen uitkomst, want daar waar de batterij stond (gebouwd in juni 1940) was in december van datzelfde jaar al de Waddenzee. Vijf jaar later lag dit voormalige batterijterrein al ruim 100 meter in het water.

De continue afkalving van het eiland maakt het ontzettend moeilijk om foto's te kunnen plaatsen, maar voor een goed en kloppend verhaal is dit wel van belang. Keer op keer moesten de stellingen steeds verder naar het oosten verhuisd worden. Er kan haast geconcludeerd worden dat er meer werd verhuisd dan dat er oorlog werd gevoerd. Dat valt straks natuurlijk allemaal terug te lezen!

Enkele onderwerpen die behandeld gaan worden:

- Mobilisatie 1939-1940- De Duitse aanval op 10 mei 1940- Marine Flak Batterie Rottum - Scheinwerfer en Leichte Flak op het eiland- Flugwache Rottum- Luchtoorlog en oorlogsslachtoffers

Het is de bedoeling dat het een zeer rijk geïllustreerd boek wordt vol uniek materiaal. Ik werk altijd volgens het principe: wat je leest zie je en wat je ziet lees je. Hierdoor wordt het voor een ieder duidelijk waar het over gaat.

Als iemand nog een uitgever weet die geïnteresseerd zou zijn om deze publicatie uit te brengen, dan hoor ik dat graag!